GS. TS. TRƯƠNG VIỆT BÌNH
CHÂM CỨU
SÁCH ĐÀO TẠO CHÂM CỨU CƠ BẢN
CHO HỘI VIÊN HỘI NAM Y
HÀ NỘI, 2018
MỤC LỤC
Lời nói đầu
CHƯƠNG TRÌNH KHUNG
Lịch sử châm cứu ở Việt Nam
Tác dụng của châm cứu
Cơ chế tác dụng của châm cứu
Chỉ định dùng châm cứu chữa bệnh
Chống chỉ định châm cứu
Những hình thức châm cứu
Tự lượng giá Đại cương châm cứu
Đại cương
Tác dụng của kinh lạc
Tuần hoàn kinh mạch
Tên đường kinh và mã hóa tên đường kinh
Tự lượng giá Hệ kinh lạc
Bài 3: Đại cương huyệt châm cứu
Định nghĩa
Tác dụng của huyệt
Các loại huyệt
Xác định vị trí huyệt
Tự lượng giá Đại cương huyệt châm cứu
Kỹ thuật châm
Kỹ thuật cứu
Tự lượng giá Kỹ thuật châm cứu
I. Kinh Phế - Thái âm tay (L1-L11)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh Phế - Thái âm tay
II. Kinh Đại trường - Dương minh tay (Li1-Li20)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh Đại trường - Dương minh tay
III. Kinh vị - Dương minh chân (S1-S45)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh vị - Dương minh chân
IV. Kinh Tỳ - Thái âm chân (SP1-SP21)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh Tỳ - Thái âm chân
V. Kinh Tâm - Thiếu âm tay (H1-H9)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh Tâm - Thiếu âm tay
VI. Kinh tiểu trường - Thái dương tay (S11-S119)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh tiểu trường - Thái dương tay
VII. Kinh Bàng quang - Thái dương chân (B1-B67)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh Bàng quang - Thái dương chân
VIII. Kinh thận - Thiếu âm chân (K1-K27)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh Thận - Thiếu âm chân
IX. Kinh Tâm bào – Quyết âm tay (P1-P9)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh Tâm bào – Quyết âm tay
X. Kinh Tam tiêu – Thiếu dương tay (T1-T23)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh Tam tiêu – Thiếu dương tay
XI. Kinh Đởm – Thiếu dương chân (G1-G44)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh Đởm – Thiếu dương chân
XII. Kinh Can – Quyết âm chân (LIV1-LIV14)
Đường đi
Liên quan thần kinh
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Kinh Can – Quyết âm chân
XIII. Mạch Đốc (GV1-GV28)
Đường đi
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
XIV. Mạch Nhâm
Đường đi
Chủ trị
Các huyệt
Các huyệt thường dùng
Tự lượng giá Mạch Nhâm, Đốc
Mạch xung
Đường đi
Biểu hiện bệnh lý
Chủ trị
Các huyệt
Mạch đới
Đường đi
Biểu hiện bệnh lý
Chủ trị
Các huyệt
Huyệt ngoài kinh và huyệt mới
I. Huyệt vùng đầu mặt
II. Huyệt vùng lưng
III. Huyệt vùng bụng
IV. Huyệt chi trên
V. Huyệt chi dưới
Bài 6. Cách xây dựng đơn huyệt
Đại cương
Các cách chọn huyệt, phối huyệt
Đơn huyệt châm cứu áp dụng cho tuyến y tế cơ sở
Tự lượng giá Xây dựng đơn huyệt
Tự lượng giá Kinh nguyệt theo vùng
Kinh nguyệt vùng đầu, mặt, cổ
Kinh nguyệt vùng lưng
Kinh nguyệt vùng bụng, ngực
Kinh nguyệt chi trên
Kinh nguyệt chi dưới
Huyệt vị
Điện châm
Đại cương
Kỹ thuật điện châm
Phụ lục: Máy điện châm M6
Tự lượng giá Điện châm
Thủy châm
Đại cương
Kỹ thuật thủy châm
Tự lượng giá Thủy châm
Nhĩ châm
Huyệt vị trên loa tai
Định huyệt trên loa tai
Cách chọn huyệt và phối huyệt ở loa tai
Một số công thức
CHƯƠNG TRÌNH KHUNG
Số tiết học: Lý thuyết: 25. Thực tập:20
Xếp loại môn học:
Hệ số môn học:
MỤC TIÊU MÔN HỌC
1. Trình bày đường đi của 14 kinh mạch chính.
2. Trình bày được vị trí, tác dụng của 126 huyệt thường dùng.
3. Điều trị được một số bệnh thông thường bằng châm cứu
NỘI DUNG MÔN HỌC
| SỐ TT | TÊN BÀI HỌC | SỐ TIẾT LÝ THUYẾT | SỐ TIẾT THỰC HÀNH |
|---|---|---|---|
| Lý thuyết | |||
| 1 | Đại cương châm cứu | 1 | |
| 2 | Đại cương hệ kinh lạc | 1 | |
| 3 | Đại cương về huyệt | 2 | |
| 4 | Kỹ thuật châm cứu | 2 | |
| 5 | Kinh Phế - Kinh Đại trường | 2 | |
| 6 | Kinh Tỳ - Kinh Vị | 3 | |
| 7 | Kinh Tâm – Kinh Tiểu trường | 2 | |
| 8 | Kinh Thận – Kinh Bàng quang | 3 | |
| 9 | Kinh Tâm bào –Kinh Tam tiêu | 2 | |
| 10 | Kinh Can – Kinh Đởm | 3 | |
| 11 | Mạch Nhâm – Mạch Đốc | 2 | |
| 12 | Huyệt ngoài kinh | 2 | |
| Thực hành | |||
| 1 | Kỹ thuật châm cứu | 6 | |
| 2 | Xác định huyệt vị trên người | 5 | |
| 3 | Chọn huyệt, phối huyệt | 6 | |
| 4 | Điện châm, thủy châm | 3 | |
| Tổng | 25 | 20 |